Το ξέρεις, το λατρεύεις – το μήλο της Granny Smith. Το αστραφτερό δέρμα Chartreuse. Αυτό το λαμπρό κράξιμο. Η τέλεια ισορροπία της ζουμερής-γλυκιάς και της τάρτας που γυρίζει τη γλώσσα που την κάνει το ιδανικό μήλο για φαγητό και μαγειρική.
Αλλά ξέρατε ότι υπήρχε πραγματικά μια Γιαγιά Σμιθ;
Γεννημένη Maria Ann Sherwood σε μια αγροτική οικογένεια στην καταπράσινη γεωργική περιοχή του Sussex της Αγγλίας το 1799, παντρεύτηκε τον Thomas Smith, έναν εργάτη σε φάρμα, όταν ήταν 19 ετών. Εγκαταστάθηκαν στην ενορία του Beckley, δούλεψαν τη γη και έκαναν οικογένεια .
Το 1838, οι Smiths καταλήφθηκαν από κυβερνητικούς πράκτορες που αναζητούσαν αγρότες πρόθυμους να εγκατασταθούν στη Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας. Η βρετανική αποικία είχε ιδρυθεί 50 χρόνια νωρίτερα ως ποινικός οικισμός, τόπος αποστολής καταδίκων. Αλλά καθώς όλο και περισσότεροι ελεύθεροι έποικοι έφτασαν στη Νέα Νότια Ουαλία, οι αγροτικοί εργάτες χρειάζονταν απελπισμένα για να ταΐσουν την αναπτυσσόμενη αποικία. Στους υποψήφιους μετανάστες προσφέρθηκαν ελκυστικά οικονομικά κίνητρα για να κάνουν την κίνηση.
Οι Smiths εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία, μάζεψαν τα πέντε παιδιά τους, ηλικίας 1 έως 16 ετών, και επιβιβάστηκαν στο Lady Nugent. Το ταξίδι από την Αγγλία στην Αυστραλία ήταν μακρύ και δύσκολο, 13.000 μίλια στο κατάμεστο πλοίο. Οι Smiths αποβιβάστηκαν στο Σύδνεϋ τον Νοέμβριο του 1838. Μέχρι το 1856, κατείχαν σχεδόν 24 στρέμματα πλούσιας γεωργικής γης στην περιοχή Ryde, έξω από το Σύδνεϋ.
Οι Smiths ήταν «οπωροκόμοι», αγρότες που ειδικεύονται στους καρπούς των δέντρων. Η Μαρία ήταν ιδιαίτερα παθιασμένη με τα μήλα. Στη γη τους, οι Smiths καλλιεργούσαν μήλα και αχλάδια, καθώς και λαχανικά, τα οποία πουλούσαν στις αγορές του Σίδνεϊ. Η Μαρία ήταν επίσης επιδέξιος φούρναρης, γνωστή για τις φρουτόπιτες της.
Λέγεται ότι μια μέρα ένας πωλητής στις αγορές έδωσε στη Μαρία ένα κουτί κραμπάμ από την Τασμανία για την παρασκευή της πίτας. Πήρε τα φρούτα στο σπίτι, έψησε τα επιδόρπια της και πέταξε τις φλούδες και τους πυρήνες στο σωρό κομπόστ του κήπου μαζί με τα υπόλοιπα σκουπίδια του οπωρώνα.
Σύντομα, η Μαρία βρήκε ένα δενδρύλλιο μήλου να μεγαλώνει στο κομπόστ. Με αγάπη έθρεψε το μικροσκοπικό δέντρο μέχρι που τελικά απέδωσε καρπούς – τις υπέροχες τάρτες, πράσινες ομορφιές που γνωρίζουμε σήμερα. Εκεί, στο κομπόστ της, η Μαρία είχε διασταυρώσει εν αγνοία της το μήλο με το οικόσιτο μήλο του οπωρώνα, πιστεύεται.
Η πρώτη τεκμηριωμένη περιγραφή του μήλου της Maria Smith εμφανίστηκε στην έκδοση της 25ης Ιουνίου 1924 Αγρότης και Έποικος, σε μια συνέντευξη με τον οπωροκαλλιεργητή της περιοχής Ryde, Edwin Small. Ο Σμολ θυμόταν ότι το 1868, η Μαρία είχε προσκαλέσει αυτόν και τον πατέρα του να δουν ένα σπορόφυτο μήλου που φύτρωνε δίπλα σε έναν κολπίσκο στο αγρόκτημά της. Σύμφωνα με τον Small, η Μαρία εξήγησε ότι το σπορόφυτο αναπτύχθηκε από τα υπολείμματα μερικών γαλλικών κραμπάμπλων που καλλιεργήθηκαν στην Τασμανία.
Μέχρι τη στιγμή της τυχαίας ανακάλυψης του μήλου, η πολυαγαπημένη Μαρία Σμιθ ήταν γνωστή από την κοινότητά της ως «Γιαγιά». Δυστυχώς, πέθανε δύο χρόνια αργότερα, το 1870, πολύ πριν την εμπορική επιτυχία του ομώνυμου μήλου της. Τάφηκε στο νεκροταφείο της Αγίας Άννας στο Ράιντ, όπου στέκεται ακόμη η ταφόπετρά της.
Το 1890, ο υπέροχος καρπός της γιαγιάς εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως «Σπορόφυτο Σμιθ» στην Έκθεση Γεωργίας και Κηπουρικής του Castle Hill. Την επόμενη χρονιά, το “Granny Smith’s Seedlings” κέρδισε εκεί τις κορυφαίες διακρίσεις για τα καλύτερα μήλα μαγειρέματος και οι αγρότες της περιοχής άρχισαν να καλλιεργούν τα δικά τους.
Το 1895, ο Albert H. Benson, Εμπειρογνώμονας Φρούτων για το Υπουργείο Γεωργίας της Νέας Νότιας Ουαλίας, έκρινε ότι το «Σπορόφυτο της γιαγιάς Σμιθ» είναι κατάλληλο για εξαγωγή. Πράγματι, το μήλο της γιαγιάς είναι γνωστό ότι παραμένει σταθερό και τραγανό περισσότερο από άλλες ποικιλίες. Ενώ ο Benson ξεκίνησε την πρώτη μεγάλης κλίμακας καλλιέργεια του Granny Smith, ο γαμπρός της Granny, James Spurway, και αργότερα ο γιος του Fred, πιστώνονται με τον πρώιμο πολλαπλασιασμό του μήλου και την επέκτασή του στην Αυστραλία και την εξαγωγή του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σήμερα, τα μήλα της Granny Smith απολαμβάνονται σε όλο τον κόσμο – τρώγονται χωρίς χέρια και μετατρέπονται σε απολαυστικές πίτες, σάλτσα και χυμό. Στην Αυστραλία, ένα φεστιβάλ προς τιμήν της γιαγιάς προσελκύει χιλιάδες κόσμο ετησίως. Η Edna Spurway, δισέγγονη της Granny Smith, παρευρέθηκε στην εκδήλωση του 2008 στο Ryde.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα τσιμπήσετε μια από αυτές τις ένδοξες πράσινες γιαγιάδες, πείτε ένα μικρό «ευχαριστώ» στη Maria Ann Smith από τη Νέα Νότια Ουαλία – την πραγματική Granny Smith, λάτρη των μήλων μέχρι τον πυρήνα της.
